Boşanma sonrası mal paylaşımı nasıl olur?

2002 yılında yürürlüğe girmiş olan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile eşler arasında yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi” olarak kabul edilmiştir. Eşler başka bir mal rejimini seçmedikçe kanun gereği edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olacaklardır.

 

01.01.2002 tarihinden önce ise eşler arasında kabul edilmiş olan yasal mal rejimi mal ayrılığı rejimidir. 01.01.2002 tarihinden önce evlenmiş olan eşler arasında, başka bir mal rejimi seçmemiş olmaları halinde boşanma ile mallarının tasfiyesinde iki ayrı mal rejimi söz konusu olacak olup 01.01.2002 tarihinden önce edinilmiş olan malların paylaşımında mal ayrılığı rejimi uygulanacak, 01.01.2002 tarihinden sonra edinilmiş olan malların paylaşımında ise edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır.

 

01.01.2002 tarihinden sonra evlenenlerin mallarının tasfiyesinde ise başka bir mal rejimini seçmemiş olmaları halinde yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır. 

 

Eşler arasında ki mal rejimi eşlerden birinin ölümü, başka bir mal rejiminin kabulü, evliliğin iptali veya boşanma hallerinde sona erecektir. Yasal mal rejiminin sona ermesi ile eşler mal rejiminin tasfiyesini isteyebileceklerdir. Eşler mal rejiminin tasfiyesi davasında kural olarak alacak talebinde bulunabilecek olup bu alacağın adı katılma alacağıdır. 

 

Katılma alacağı, yasal mal rejiminin tasfiyesi neticesinde doğan alacaktır. Yasal mal rejiminde tasfiyeye girecek olan eşlerin edinilmiş mallarıdır. Edinilmiş mallar kanunda; evlilik birliği devam ettiği sürece eşlerin çalışmasının karşılığı olan edinimler, sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, kişisel mallarının gelirleri ve edinilmiş malların yerine geçen değerler olarak sayılmıştır.

 

Eşlerin kişisel malları ise tasfiyeye girmez. Kişisel mallar ise kanunda eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya, mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, manevi tazminat alacakları, kişisel malların yerine geçen değerler olarak sayılmıştır.   

 

Eşlerin boşanmaya karar vermesi ile açmış oldukları boşanma davasında, boşanma kararı verildikten ve bu karar kesinleştikten sonra eşler paylaşıma konu malları var ise mahkemeye başvurarak mal rejiminin tasfiyesi davası açabileceklerdir. Mal rejimi ancak eşlerden birisinin talep etmesi ile tasfiye edilecektir. 

 

Açılan tasfiye davasında öncelikle eşlerin kişisel malları ile edinilmiş malları ayrılacak, bir eşin kişisel mallara ilişkin borçları edinilmiş mallardan veya edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallardan ödenmiş ise taraflar talep ederse denkleştirme yapılacak, ardından edinilmiş mallara ilişkin borçlar var ise her eşin edinilmiş mallarından borçları çıkartıldıktan sonra kalan miktar, artık değer olacaktır. Her eş işte bu diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olacaktır. Eşler arasında bir oran belirlenmemiş ise artık değerin yarısının katılma alacağı olarak diğer eşe ödenmesi gerekecektir.