Günümüzde sıklıkla tartışılan konular arasında gündeme gelen organ bağışı mevzusu, kimi zaman oldukça kafa karıştırabilmektedir. Bu duruma açıklık getirmek için önemli bilgiler veren Mustafa Karataş, organ bağışının günah olup olmadığını izah etti. Diyanet de organ bağışına ilişkin fetva verdi. Peki organ bağışının dinen hükmü nedir?
Sağlık mücadelesi veren tüm insanlar şifasını bulabilmek için türlü türlü yollar arayabiliyor. Bazı hastalıkların tedavisinde doktorlar, egzersiz ya da ilaç gibi çözümler sunabiliyor iken bazı durumlarda organ nakli hayati önem taşıyabiliyor. Yaşam kalitesini arttıran bu yöntem sayesinde binlerce insan Allah (c.c)'un izni ile hayatına kaldığı yerden devam edebiliyor. Peki, bu tedavi yöntemi İslami hukuk içerisinde caiz mi? Caiz olması için şartlar var mı, varsa bunlar neler?
ORGAN NAKLİ CAİZ Mİ? ORGAN BAĞIŞLAMAK GÜNAH MI?
"Her kim bir hayatı kurtarırsa bütün insanları kurtarmış gibi olur." (Maide, 5/32). Bu ayetten de anlayacağımız gibi bir mümin hiçbir zaman sadece kendini düşünmemeli. Etrafındaki müminlere veya bütün insanlığa yardımcı olabilmek için sürekli düşünce halinde olmalıdır. Ancak her ne kadar bu bilinçte bakmaya çalışsak da toplum içerisine bakıldığında organ bağışı, caiz olup olmaması yönünden sıklıkla tartışılan bir konu olmuştur.
Bir takım şartlar karşılandıktan sonra İslam İşbirliği Teşkilatına bağlı, Uluslararası bir fetva kuruluşu olan Mecmeu’l-Fıkhi’l-İslami donörlüğe olumlu bakmıştır. Aşağıda listelediğimiz yedi şart karşılandığında organ bağışının uygun olduğunu söylemiştir.
- a) Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatını veya hayati bir uzvunu kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının, mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen uzman doktorlar tarafından tespit edilmelidir.
- b) Hastalığın bu yoldan tedavi edilebileceğine zann-ı galibinin (Üstün gelen karar, ağır basan inanç) bulunmalıdır.
- c) Organ veya dokusu alınan kişinin, bu işlemin yapıldığı esnada ölmüş olması; eğer organ canlı bir insandan alınacaksa, bu organın, alınan kişide (donör) temel bir hayati fonksiyonu devre dışı bırakmamalıdır.
- d) Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından, organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında (ölmeden önce) buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması gerekir.
- e) Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaz.
- f) Tedavisi yapılacak hastanın bu nakle onayı olmalıdır.
- g) Devlet kontrolü altında yapılması gerekir.
DİYANETİN ORGAN BAĞIŞI FETVASI
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Halil Kılıç, organ bağışına ilişkin açıklamada bulundu. Dinde sadakanın pek çok çeşidinin bulunduğunu belirten Halil Kılıç, organ naklinin bir tür sadaka olduğunu vurguladı. İnsanların kafasındaki tereddütleri gidermek için çalıştıklarını söyleyen Kılıç, insanların sıkıntısını gidermenin de bir sadaka çeşidi olduğunu söyleyerek "Organ bağışında da bir insanın sıkıntısını gidermek vardır. Dinen organ bağışı önünde bir engel yoktur, caizdir." dedi.
Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Halil Kılıç su sözleri sarf etti: "Organ nakli candan cana bir sakadadır. Organ bağısı sayesinde pek çok insan ciddi sıkıntılarından kurtuluyor. Hayatının büyük bir kısmını hastanelerde, diyaliz merkezlerinde, yoğun bakımlarda geçiren insanlarımız var. Belki de organ bağışı sayesinde bunların sıkıntısı giderilmiş olacak."
Organ nakli için zaruret halinin ortaya çıkmış olması gerektiğinin altını çizen Kılıç, şöyle devam etti:
"Keyfi olarak organ naklinden bahsedilemez. Bunun önünün alınması adına bir uzman doktorun organ naklinin gereklilik haline geldiğini belirtmesi gerekiyor. Bu en temel şarttır. İkincisi, organ bağışı karşılığında herhangi bir ücret talep edilemez. Çünkü insan hürmete layıktır, her bir parçası saygındır, ticarete konu olamaz. Dinen insana ait bir parçanın satılması yasaktır. Alan da veren de böyle bir talepte bulunamaz. Bir diğer şart organ naklinin devlet denetiminde olması gerekiyor. Malum konuyla alakalı pek çok yasa dışı organ faaliyetleri olabiliyor. Bu işin önüne geçilmesi adına bu işin devlet kontrolü altında olması gerekiyor. Velhasıl şartların sağlanması durumunda organ naklinin caiz olduğunu ifade ediyoruz".
BİR YORUM YAPIN 0