Çocuklarda alerji testi nasıl yapılır? Deri prick testi nedir?

Çocuklarda alerji teşhisi için yaygın olarak kullanılan deri prick testi, hızlı, nispeten ağrısız ve güvenilir bir yöntemdir. Bu test, çocuğunuzun belirli alerjenlere karşı alerjik reaksiyon gösterip göstermediğini belirlemeye yardımcı olur.

Deri prick testi, şüpheli alerjenlerin (örneğin, polenler, ev tozu akarları, hayvan tüyleri, gıdalar) çok küçük miktarlarının derinin yüzeyine uygulanması ve ardından hafifçe batırılması prensibine dayanır. Eğer çocuk alerjikse, alerjenin uygulandığı bölgede birkaç dakika içinde kabarıklık (ürtiker) ve kızarıklık oluşur. Bu reaksiyon, çocuğun o belirli alerjene karşı duyarlı olduğunu gösterir.

DERİ PRİCK TESTİ NEDEN YAPILIR?

Çocuklarda alerji belirtileri oldukça çeşitli olabilir ve bazen soğuk algınlığı veya diğer enfeksiyonlarla karıştırılabilir. Deri prick testi, bazı durumlarda alerji şüphesini doğrulamak ve alerjinin kaynağını belirlemek için yapılır.

• Tekrarlayan hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı: Özellikle mevsimsel veya yıl boyu süren bu belirtiler alerjik rinitin işareti olabilir.
• Gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık: Alerjik konjonktivit alerjinin gözlerdeki yansımasıdır.
• Öksürük, hırıltı, nefes darlığı: Astım veya alerjik bronşit gibi durumların teşhisinde önemli bir adımdır.
• Ciltte kızarıklık, kaşıntı, egzama benzeri döküntüler: Alerjik dermatit veya ürtikerin nedenini belirlemeye yardımcı olur.
• Besin alerjisi: Belirli bir gıdanın tüketimi sonrası ortaya çıkan döküntü, kusma, ishal gibi belirtilerde alerji olasılığını araştırmak için kullanılır.
• Arı veya böcek sokmaları: Bu tür reaksiyonların şiddetini ve hangi böceğe karşı alerji olduğunu belirlemek önemlidir.

DERİ PRİCK TESTİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Testin doğru ve güvenilir sonuçlar vermesi için bazı önlemler alınması önemlidir.

• Antihistaminikler (alerji ilaçları) test sonuçlarını etkileyebilir. Bu nedenle, testten genellikle 3-7 gün önce doktorun bilgisi dahilinde antihistaminiklerin kesilmesi gerekir. Bazı soğuk algınlığı ilaçları ve reçetesiz satılan alerji ilaçları da antihistaminik içerebilir, bu nedenle doktorunuza kullandığınız tüm ilaçları bildirmeniz önemlidir.
• Testin yapılacağı cilt bölgesinde (genellikle ön kol veya sırt) egzama, enfeksiyon veya güneş yanığı olmamalıdır.
• Besin alerjisi testi yapılacaksa, doktorunuz aç veya tok olmanız gerektiği konusunda sizi bilgilendirecektir. Genellikle özel bir hazırlık gerekmez.
• Test sırasında kolun veya sırtın kolayca açılabilmesi için rahat kıyafetler tercih edin.
• Çocuğunuza testin nasıl yapılacağını basit bir dille anlatmak ve onu sakinleştirmek önemlidir. Testin hafif bir batma hissi vereceğini ancak acı verici olmadığını açıklayabilirsiniz. Yanınızda sevdiği bir oyuncak veya kitap bulundurmak çocuğunuzun rahatlamasına yardımcı olabilir.

DERİ PRİCK TESTİ NASIL YAPILIR?

Hazırlık aşaması
Genellikle bir alerji uzmanı veya bu konuda deneyimli bir sağlık personeli tarafından test yapılacak cilt bölgesi alkollü bir solüsyonla temizlenir ve kuruması beklenir.

Alerjenlerin uygulanması
Ardından çeşitli alerjen solüsyonlarından birer damla, cilt üzerinde belirli aralıklarla işaretlenmiş bölgelere damlatılır. Her bir alerjen için ayrı bir işaretleme yapılır. Ayrıca, pozitif kontrol (histamin solüsyonu) ve negatif kontrol (salin solüsyonu veya gliserin) de uygulanır.

Pozitif kontrol, ciltte mutlaka reaksiyon oluşturması beklenen bir maddedir ve testin doğru çalıştığını gösterir. Negatif kontrol ise herhangi bir reaksiyon oluşturmaması gereken bir maddedir.

Cilt prick işlemi
Her bir alerjen damlasının üzerinden steril, ince uçlu bir lanset veya iğne ile derinin en üst tabakası hafifçe batırılır. Bu işlem acı verici değildir, sadece hafif bir batma veya kaşıntı hissedilebilir. Amaç, alerjenin derinin içine nüfuz etmesini sağlamaktır. Her alerjen için farklı bir lanset kullanılır veya lanset her kullanımdan sonra sterilize edilir.

Bekleme aşaması
Alerjenlerin uygulanmasından sonra genellikle 15-20 dakika beklenir. Bu süre zarfında alerjik reaksiyonlar ciltte kendini göstermeye başlar.

Değerlendirme
Bekleme süresinin sonunda, her bir alerjenin uygulandığı bölgedeki kabarıklık (ürtiker) çapı ve kızarıklık alanı ölçülür. Pozitif ve negatif kontrollerle karşılaştırılarak sonuçlar değerlendirilir. Belirli bir eşik değerin üzerindeki kabarıklık ve kızarıklık, çocuğun o alerjene karşı alerjik olduğunu gösterir.

Sonuçların yorumlanması
Test sonuçları tek başına bir teşhis koymak için yeterli değildir. Alerji uzmanı, test sonuçlarını çocuğunuzun tıbbi öyküsü, fiziksel muayenesi ve diğer bulgularla birlikte değerlendirerek bir teşhis koyar ve uygun tedavi planını oluşturur.

DERİ PRİCK TESTİNİN RİSKLERİ VE YAN ETKİLERİ

Deri prick testi genellikle güvenli bir işlemdir ve ciddi yan etkiler nadirdir. Ancak, bazı hafif ve geçici yan etkiler görülebilir:

• Test bölgelerinde hafif kaşıntı ve kızarıklık normaldir ve genellikle kısa sürede kendiliğinden geçer.
• Alerjik reaksiyon gösteren bölgelerde oluşan kabarıklıklar da kısa sürede kaybolur.
• Çok nadiren de olsa, bazı çocuklarda yaygın kaşıntı, kurdeşen veya nefes darlığı gibi daha ciddi alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu nedenle, testin alerji uzmanı kontrolünde yapılması ve acil müdahale ekipmanlarının hazır bulundurulması önemlidir.

TEST SONRASI

Test sonrasında özel bir bakım genellikle gerekmez. Test bölgelerindeki işaretler kendiliğinden kaybolacaktır. Kaşıntı olursa doktorunuzun önerdiği topikal bir krem kullanılabilir.

DİKKAT

• Deri prick testi, alerjinin varlığını gösterir ancak alerjinin şiddetini belirlemez.
• Negatif bir test sonucu, çocuğunuzun o alerjene karşı alerjisi olmadığını gösterir. Ancak, bazı durumlarda (örneğin, alerjenle temasın üzerinden uzun zaman geçmişse) yanlış negatif sonuçlar alınabilir.
• Pozitif bir test sonucu, çocuğunuzun o alerjene karşı duyarlı olduğunu gösterir ancak her duyarlılık klinik olarak alerji anlamına gelmez. Yani, test pozitif çıksa bile çocukta o alerjenle temas ettiğinde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Bu nedenle, test sonuçlarının klinik bulgularla birlikte değerlendirilmesi çok önemlidir.
• Deri prick testi, çocuklarda alerji teşhisinde değerli bir araçtır. Doğru hazırlık ve uzman ellerde yapıldığında, alerjinin kaynağını belirlemek ve uygun tedavi stratejilerini geliştirmek için önemli bilgiler sağlar.

Çocuğunuzda alerji şüphesi varsa, bir alerji uzmanına danışarak bu testin yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda bilgi almanız en doğru yaklaşım olacaktır.