Kur’an-ı Kerim alemlere rahmet ve rehber olarak indirilmiştir. Birçok öğüt ve emir barındıran Kuran, içerisinde yer alan kıssalarla da sayısız hikmetler barındırmaktadır. Peki, Kuran’daki kıssalar nelerdir? Kuran’da geçen peygamber kıssaları hangileridir? Kuran’da geçen kıssalar ne anlama gelir? Kuran kıssalarının gayesi nedir? Kuranda geçen peygamber isimleri nedir?
Kur’an-ı Kerim’de tarihi kişiler ile olaylara dair haber veren ve bu olaylara ilişkin mesajlar veren Kuran kıssaları önceki peygamberlere ilişkin hikâyeler anlatır. Mahiyetleri itibariyle Kuran kıssaları üçe ayrılır: Tarihi kıssalar, Kuran’ın nüzulü sırasında meydana gelen olaylar ve gaybî kıssalar. Adem ve iki oğlu, Nuh, Hud, Salih, Lut, İbrahim, İsmail, İshak, Yakup, Yusuf, Şuayp, Musa, Davud, Süleyman, Eyyub, Yunus, Zekeriyya, Yahya ve İsa gibi peygamberlerin kıssaları tarihi kıssalardandır. İsra, miraç, hicret, Ahzap, Bedir, Uhud, Hendek, Huneyn, Hamraü’l-esed, Tebük savaşları ve seferleri, Beyatürrıdvân ve Hudeybiye Antlaşmasını anlatan kıssalar Kur’an’ın nüzul sırasında meydana gelen olayları anlatırken; Adem’in yaratılışı, kıyamet sahneleri, ahiret, cennet, cehennem, buralara girecek olanların durumu ve haberleri ise gaybî kıssalardandır. Peki, Kuran’daki kıssalar nelerdir? Kuran’da geçen peygamber kıssaları hangileridir? Kuran’da geçen kıssalar ne anlama gelir? Kuran kıssalarının gayesi nedir? Kuranda geçen peygamber isimleri nedir?
KURAN KISSALARININ AMAÇLARI
Peygamberin ve müminlerin felaket ve sıkıntılara karşı dayanma gücünü artırmak
Müslümanları teselli etmek
Dua, sabır ve tevekküle teşvik etmek
Allah’ın peygamberlere ve inananlara ihsan ettiği nimetleri hatırlamak
Şeytandan ve kötülüklerden sakındırmak
Din olgusunun değişmez tarihini gözler önüne sermek
Dini mesajları tarihi gerçeklerle destekleyerek iletmek
Kuran kıssalarının amaçları
KURAN’DAKİ PEYGAMBER KISSALARI
Kuran'da adı geçen peygamberler aşağıda listelenmiştir:
Hz. Adem kıssası: Hz. Adem'in yaratılışı, meziyetleri, meleklerin ona secde etmesi, cennetten çıkarılması ve tövbe edip bağışlanması anlatılır.
Hz. İdris kıssası: Kuran'da 2 yerde doğrudan zikredilir. İlki Meryem suresinin 56 ve 57. ayetlerinde geçer: "Kitapta İdris’i de an; çünkü o çok sadık bir peygamberdi. Biz onu yüce bir makama yükselttik". İkincisi ise Enbiya suresinin 85 ve 86. ayetlerinde geçer: "İsmail’i, İdrıs’i, Zülkifl’i de hatırla. Bunların hepsi sabredenlerdendi. Onları rahmetimize kabul ettik. Onlar hakikaten iyi kimselerdendi".
Hz. Nuh kıssası: Kuran'da "ulu'l-azm" olarak isimlendirilen 5 büyük peygamberden biri olan Nuh (a.s), Kuran'da 28 surede ve 43 yerde zikredilir. Hz. Nuh'un tevhit mücadelesi, kavmiyle ilişkisi ve tufandan kurtulmaları anlatılmıştır.
Hz. Hud kıssası: Kuran'da adı geçen peygamberlerden biridir. Ayrıca Yahudileri ifade eden bir isim olarak de geçer (Bakara suresi 2/111, 135, 140).
Hz. Salih kıssası: Kuran'da Semud kavmine peygamber olarak gönderildiği zikredilen Hz. Salih, kendi milleti arasında güvenilir, hastaları ziyaret eden, zayıfları ve yoksulları gözeten, hayır işleriyle uğraşan bir kişi olarak tanımlanır.
Hz. İbrahim kıssası: Hakkında en çok söz edilen "ulu'l-azm" peygamberlerden biri olan Hz. İbrahim'ın putlara tapan kavmiyle mücadelesi, tevhit inancı, güneşe ve aya bakarak Rabbini tanıması, ateşe atılması ama ateşin onu yakmaması, putları kırması zikredilir.
Hz. İsmail kıssası: Yahudi dini literatüründe bazı olumsuz özelliklerle de anılan Hz. İsmail, Kuran'da 12 yerde geçer. Babası olan Hz. İbrahim'in onu küçükken bir yere bıraktığından ve tıpkı babası gibi vahiyle müjdelendiğinden söz edilir. Adı açıkça söylenmese de belli bir yaşa gelince kurban edilmek istenenin İsmail olduğu anlaşılmaktadır (es-Sâffât 37/102-105). Hz. İbrahim’in oğlunu kurban etmesi hadisesi isim verilmeksizin nakledilir.
Hz. İshak kıssası: Hz. İbrahim'in Sare isimli eşinden oğlu olan İshak (a.s), Kuran'da adı geçen peygamberlerden biri olup Yahudilerin İbrahim'den sonra ikinci atası kabul edilir.
Hz. Lut kıssası: Kuran'da 27 yerde adı geçen Lut peygamber, erkeklerin kadınlar yerine erkeklerle birlikte olduğu Lut kavmine gönderilmiş ve onları bu ahlaksızlık ve günahtan Allah yoluna davet etmiştir. Lut peygambere karşı gelen kavmin helak edilmesi anlatılır.
Hz. Zülkarneyn kıssası: Kuran'da Zülkarneyn ile ilgili çok detay verilmez. Bu ismin bir lakap mı yoksa özel isim mi olduğuna dair farklı görüşler mevcuttur. Kehf suresinin 83-98. ayetlerinde konu edilen kişinin doğuya ve batıya seferler düzenleyip büyük fetihler yapan bir cihangir olduğu, insanları tevhide davet ettiği söylenir.
Hz. Yakup kıssası: Kuran'da 16 kez adı geçen Yakup peygamberden İsrail adıyla da bahsedilir. Yakup'a da vahiy geldiği ve nebi olduğu bildirilir. Yahudilik'te Yahudilerin atası olarak geçen Yakup peygamberin Allah tarafından gönderilen bir peygamber olduğuna imanın Müslümanlığın bir şartı olduğu zikredilmiştir.
Hz. Yusuf kıssası: "Ahsenu'l-kasas" (kıssaların en güzeli) olarak zikredilen Yusuf kıssası, diğer kıssaların aksine tek bir surede toplu bir şekilde anlatılmıştır. Yakup'un oğlu olan Yusuf'un kardeşleri tarafından kuyuya atılması, Firavun'un sarayına köle olması ardından zindanlara düşmesi ve en sonunda da Mısır'a hükümdar olması anlatılır.
Hz. Şuayp kıssası: Kuran'da 11 yerde adı geçen Şuayb peygamber Medyen ve Eyke kavimlerine gönderilmiştir. Hz. Şuayb’ın risalet görevi yaptığı yerin Kuzeybatı Arabistan ve Akabe körfezinin doğu kıyıları olduğu kabul edilir.
Hz. Musa kıssası: Büyük peygamberlerden biri olan Hz. Musa Yahudileri (dönemin müminlerini) Firavun zulmünden kurtarıp hürriyetlerine kavuşturmuştur. Kuran'da 136 yerde adı geçen Musa peygamber hakkında kavmiyle ilişkisi, Mısır'da başına gelen hadiseler, mucizeleri ve tevhit mücadelesinden bahsedilir.
Hz. Harun kıssası: Kuran'da 20 yerde adı geçen Harun peygamber hakkında detaylı bilgi bulunmayıp Hz. Musa ile birlikte zikredilir. Rivayete göre Musa'nın kardeşi olan Harun, Musa'nın halka hitap etmesine yardımcı olmak üzere gönderilmiştir.
Hz. Davut kıssası: Hayatına dair Kuran'da ayrıntılı bilgi bulunmayan Davut peygamber, ibadete olan düşkünlüğüyle ve günahlardan titizlikle sakınmaya çalışmasıyla bilinen bir peygamberdir. Yeryüzünde adaletle hükmetmesi için halife olarak gönderilmiş ve saltanatla güçlendirilmiştir.
Hz. Süleyman kıssası: Yahudilikte İsrailoğulları'nın 3. kralı olarak geçen Süleyman, İslam'da bir hükümdar peygamberdir. Kuran'da Hz. Süleyman'dan ve onun üstün vasıflarından genişçe bahsedilir. Hz. Süleyman peygamberlik, hükümdarlık, hikmet ve ilimle donatmış, saltanatı ve nübüvveti onların şahsında toplamıştır.
Hz. Üzeyr kıssası: Kuran'da sadece tek bir yerde, Tevbe suresinin 30. ayetinde adı geçer. Hakkında detaylı bilgi bulunmayan Üzeyr'in (a.s) kimliği tartışmalıdır. Bazı müfessirler Bakara suresinin 259. ayetinde yüzyıl uyuduğu bildirilen kişinin Üzeyr olduğunu söylerken bazıları da Yahudi geleneğindeki Ezra ile özdeştirir.
Hz. Eyüp kıssası: Kuran'da geçen peygamberlerden biri olan Eyüp peygamber sabrıyla öne çıkmıştır. Hastalığının ayrıntılarına girilmeksizin dini ve ahlaki mesaj vurgulanmıştır.
Hz. Yunus kıssası: Kuran'a göre peygamberlerden biri olan Yunus (a.s), kavmi kendisine inanmayınca öfkeyle onlardan uzaklaşmış, yüklü bir gemiye binmiş, çekilen kura neticesinde kaybedenlerden olmuş ve kendisini bir balık yutmuştur. Duası kabul edilen Yunus, Allah’ın rahmetiyle balığın karnından çıkarılmıştır. Ardından kavmi ona iman ederek azaptan kurtulmuştur.
Hz. İlyas kıssası: Hakkında detaylı bilgi bulunmayan İlyas peygamberin mümin kullardan olduğu, kavminin taptığı Ba‘l inancıyla mücadele ettiği ve daha sonra gelenler arasında hayırla anıldığı belirtilmektedir.
Hz. Elyesa kıssası: İki ayette adı geçer. Bunlar "İsmail, Elyesa, Yunus ve Lut’a da yol gösterdik; hepsini alemlere üstün kıldık" (el-En‘âm 6/86) ve "İsmail’i, Elyesa‘ı, Zülkifl’i de an. Hepsi de iyilerdendir" (Sâd 38/48) ayetleridir. Hayatı hakkında detaylı bilgi bulunmaz.
Hz. Zülkifl kıssası: Zülkifl ismi Kuran’da iki ayette geçer (el-Enbiyâ 21/85 ve Sâd 38/48). İlk ayette, "İsmâil, İdrîs ve Zülkifl’i de an; çünkü onların hepsi sabreden kimselerdi" buyrulur ve ikincisinde, "İsmâil, Elyesa‘ ve Zülkifl’i de zikret; çünkü onların hepsi çok hayırlı kimselerdi" buyrulmaktadır. Hayatı hakkında detaylı bir bilgi bulunmaz.
Hz. Lokman Hekim kıssası: Hz. Lokman Kuran’da örnek bir şahsiyet olarak takdim edilmiştir. Lokman’a hikmet verildiği bildirilmekte ve oğluna hitaben iman, ibadet, ahlak ve görgü kurallarına dair öğütleri aktarılmaktadır.
Hz. Zekeriya kıssası: Kuran'da Zekeriya'nın, Allah’a ihtiyarlık çağına geldiğini söyleyip ileride kavminin haktan sapmasından korktuğu için kendisine, hem kavmini sapmaktan koruyacak hem de Hz. Yakup’un mirasına sahip çıkacak bir yardımcı bahşetmesini niyaz ettiği belirtilir. Allah Teala da ona mucizevi bir şekilde Yahya adında bir oğul bahşeder.
Hz. Yahya kıssası: Yahya (a.s) faziletli yaşayışı, annesinin kısırlığını giderip doğurganlığını canlandırması, kalbinin iman ve ihlâsla canlılık kazanması, Allah’ın onu itaatle diri tutması gibi özelliklerle tanıtılır.
Hz. İsa kıssası: Kuran'da "Meryem oğlu" ve "Mesih" olarak da adlandırılan İsa peygambere İncil'in verilmiş ve Hz. Muhammed'i müjdelediği bildirilmiştir. "Allah’tan bir ruh ve kelime" olarak nitelenmiş ancak kul olduğu vurgulanmıştır. Ulu'l-azm peygamberlerden biridir. Kuran’da Hz. İsa’nın doğduğundan, öleceğinden ve tekrar hayata döneceğinden söz edilir ancak genel İslami kabule göre bu diriliş, Hıristiyan inancından farklı olarak kıyamet sonrası diriliştir.
Hz. Muhammed kıssası: Kuran'ı Kerim'de bahsedilen bir diğer peygamber de son peygamber olduğu zikrdilen Hz. Muhammed'tir. Hz. Muhammed'e Kuran indirilmiş ve ona inananlar kurtuluş ile müjdelenmiştir.
BİR YORUM YAPIN 0