İslam'ın 5 şartından biri olan Hac ibadetinin yanı sıra, Hac mevsimi dışında da dünyanın birçok yerinden Müslümanlar Kabe'yi ziyaret ederek Umre ibadeti yapmaktadır. Peki, Umre yapmak farz mıdır? Sünnet midir? Umre neden önemlidir? Umre ne zaman yapılır?
İslam'ın 5 şartından biri olan Hac ibadeti, Mekke şehrinde bulunan Kabe'yi ziyaret etmek ve usulüne uygun olarak belli davranışları yerine getirmek anlamına gelir. Sembollerle dolu olan Hac ibadetinin asıl anlamı, görünen davranışların arkasında yatan manalarda yatar. Hür, akıl bâliğ, sağlıklı ve masraflarına gücü yetebilecek her Müslümanın ömründe bir defa hac yapması farz kılınmıştır. Hac ibadeti hicrî takvimin belirli ay ve günlerinde eda edilen, umrede yapılanların yanında Arafat ve Müzdelife vakfeleri, Mina’da geceleme, şeytan taşlama gibi başka fiilleri de içeren kapsamlı bir ibadettir. Bu yüzden Hac ve Umre'yi birbirinden ayırmak için Hac ibadetine "büyük hac"; umre ibadetine ise "küçük hac" denmiştir. Hac ibadetinden biraz farklı olan Umre ibadeti, Kabe'yi tavaf ve Safa ile Merve arasında Sa'y yapmayı ifade eder. Umre'de ihrama girdikten sonra Kabe tavaf edilir, Safa ile Merve arasında Sa'y yapılır ve sonra sonra tıraş olup ihramdan çıkılır. Hz. Peygamber ömrü boyunca birçok kez Umre yapmıştır.
UMRE FARZ MIDIR, SÜNNET MİDİR?
Hac'dan farklı olarak Umre'nin bir zaman sınırlaması yoktur ve yılın istenilen döneminde (Arefe günleri ve bayramlar hariç) yapılabilir. Umre yapmak, genel olarak sünnet kabul edilmiştir. Dolayısıyla sağlıklı olan ve bu ziyarete maddi gücü yeten her Müslümanın ömründe bir kez Umre yapması sünnettir. Bu nedenle dünyanın dört bir yanından birçok Müslüman, Hac mevsimi dışında da Umre ziyaretini gerçekleştirmektedirler.
"Hac ve umreyi Allah için tamamlayınız" (el-Bakara 2/196) ayetine göre başlanan Umre ibadeti yarım bırakılamaz, tamamlanması gerekir. Hayatı boyunca birçok Umre yapan Hz. Peygamber'e (a.s.) "Kadınlara cihad gerekir mi?" diye sorulduğunda "Evet, onlara içinde savaş bulunmayan bir cihad gereklidir: Hac ve umre" şeklinde cevap vermiştir (İbn Mâce, Menâsik, 8). Bunun yanı sıra Hz. Peygamber'e (a.s.) Umre yapmanın vacip olup olmadığı da sorulmuş ve Hz. Peygamber (a.s.), "Hayır, fakat umre yapmanız daha faziletlidir" yanıtını vermiştir. Hz. Peygamber, her yıl bir kez Umre yaptığından, yılda birden fazla Umre yapmak mekruh sayılmıştır.
Hz. Ömer’den gelen rivayete göre, Hz. Ömer umreye gitmek için izin isteyince Hz. Peygamber (sas) ona şöyle demişti: "Kardeşçiğim! Duana bizi de ortak et ve bizi unutma!" (Tirmizî, Deavât, 109; İM2894 İbn Mâce, Menâsik, 5).
Arefe ve bayram günleri haricinde yılın istenilen döneminde yapılabilen Umre ibadeti, sünnet olması itibariyle önemli bir ibadettir. Hz. Peygamber (a.s.) imkanı olduğu halde yılda iki kere Umre yapmamıştır. Bu yüzden, yılda birden fazla Umre yapılması uygun değildir. Umre ibadeti ile bazı hadisler aşağıdaki gibidir:
"Umre kendinden önceki umre ile arasındaki günahlara kefârettir" (Buhârî, “ʿUmre”, 1; Müslim, “Ḥac”, 437).
"Peş peşe hac ve umre yapın, çünkü bunlar fakirliği ve günahları giderir" (Tirmizî, “Ḥac”, 2).
"Hac ve umre yapanlar Allah’ın misafiridirler, O’na dua ederlerse icâbet eder, O’ndan bağışlanma dilerlerse bağışlar" (İbn Mâce, “Menâsik”, 5).
Hicretin altıncı yılında Hz. Peygamber (as) Medine’de bir rüya görmüş, çok etkilenmiş ve bu tüyayı, çok sevdiği Kâbe’yi ziyarete yormuştu. Rüyasını ashâbıyla paylaştı ve beraber Umre ziyareti için Mekke'ye gitmeye karar verdiler. Hicretten sonra tekrar Medine'ye dönüp Umre yapacakları için çok heyecanlanmışlardı. Gerekli hazırlıklar yapıldı ve yola çıkıldı. Tüm hazırlıklar yapıldıktan sonra ihramlarıyla yola çıkan Müslümanların tek amacı Kabe'yi ziyaret etmekti. Ancak Mekke'nin 22 km gerisindeki Hudeybiye'de durduruldular. Umre yapmaktan başka hiçbir niyetlerinin olmadığını söyleseler de Mekkeli Müşrikler, Müslümanların şehre girmesine izin vermedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sa) sahabe ile Rıdvan Biati yaptı, Mekkelilerle de Hudeybiye Antlaşması imzaladı. Müslümanlar açısından ağır şartlar içeren bu anlaşmaya göre Müslümanlar, Kabe'yi ziyaret etmeden dönecekler ve ancak 1 yıl sonra ziyarete gelebileceklerdi. Kabe'yi çok özlemiş olan Müslümanlar Mekke'nin kıyısına kadar gelip Umre yapamadan ihramdan çıkmak zorunda kaldılar ve Medine'ye geri döndüler. Müslümanların en büyük tesellisi, o sırada inen Fetih Suresiydi. Fetih Suresi, yapılan Rıdvan Biati'nden söz ediyor ve bir gün mutlaka Kabe'yi ihramlarıyla ziyaret edebilecekleri müjdesi veriyordu. Hudeybiye Antlaşması’ndan 1 yıl sonra Müslümanlar tekrar Kabe'ye geldiler. Mekkelilerle yapılan Hudeybiye Anlaşmasına göre Müslümanların Mekke'ye silahsız girmesi ve Kabe ziyaretini 3 gün içinde tamamlayıp dönmeleri gerekiyordu. Hz. Peygamber (a.s.) ve ashabı yıllarca uzak kaldıkları Mekke’ye gür sesleriyle telbiyeler getirerek girdiler ve tavaf ettiler. Medine'ye hicret ettikten sonra oranın havasından olumsuz etkilenip zayıf düşen Müslümanların bu durumunu fark eden Mekkeli Müşrikler, Müslümanların zayıflığını dile getirince Hz. Peygamber (a.s.) Müslümanlara vakurlu ve güçlü durmakarını emretmiştir. İşte erkeklerin tavafın ilk üç şavtında daha heybetli yürümeleri (remel) ve tavafta ihramlıyken sağ omuzlarını açık bulundurmaları (ıztıba), aslında hasımlara karşı güç ve gövde gösterisi amaçlı olarak bu umrede ortaya çıkmış ve sonradan Hz. Peygamber (a.s.) Veda Haccı sırasında da yapınca sünnet olmuştur.
Umre, arefe ve bayram günleri hariç yılın istenilen döneminde yapılabilir. Arefe günü ve kurban bayramının dört gününde umre yapmak tahrimen mekruhtur. Hz. Âişe (r.a.), bu günlerde umre yapmanın câiz olmadığını söylemiştir (Beyhakī, IV, 346). Ayrıca Umre'yle uğraşmak Hac ibadetini engelleyeceğinden ve Hac sebebiyle Umre'yi düzgün eda etmenin zorluğundan, Hac mevsimi Umre yapılmaz. Ramazanda yapılan umre diğer zamanlardakinden daha makbuldür. Hz. Peygamber (a.s.), "Ramazanda Umre, Hacca (bir rivayette benimle yapılan hacca) denktir" buyurmuştur (Buhârî, "Umre", 4; Müslim, "Ḥac", 221-222).
BİR YORUM YAPIN 0