İnsan toplum içinde yaratılmış bir varlıktır. Sürekli diğer insanlarla sosyal ilişkiler içinde bulunmak durumunda olan insan, diğer insanların varlığına muhtaç olsa da zaman zaman içlerinden bazılarıyla sorun da yaşayabilmektedir. Peki, kötülüğe kötülükle karşılık verilir mi? Biri kötülük yaptığında ona aynen cevap vermek dinen uygun mudur? Kötülüğe her zaman iyilikle mi karşılık vermelidir?
Toplumsal bir varlık olan insanın, diğer insanlarla ilişkilerinde esas olan iyilik ve güzellik üzere olmasıdır. Ancak herkesin içinde iyi duygular olduğu gibi kötü duygular da vardır. Bu nedenle ilişkilerde çeşitli sebeplere bağlı olarak kin, haset, kıskançlık, kötü söz söyleme, vs. gibi istenmeyen bazı davranışlar söz konusu olabilmektedir. Yapılan muamele bazen kişiye ağır geldiğinde bilmukabele karşılık vermeyi dileyebilir. Peki, yapılan bir kötülüğe aynen karşılık vermek dinen doğru mudur? İlla her kötülüğe iyilikle mi cevap vermeli? Canımızı sıkan kişilere karşı tutumumuz nasıl olmalıdır?
KÖTÜLÜĞE KÖTÜLÜKLE KARŞILIK VERMEK
Herkes şahsiyetine büyük önem verir. Elbette ki kişiler kendi onurlarını korumak için onları kıranları karşılıksız bırakmak istemez. Ancak bazen onur kırıcı ya da kalp kırıcı davranışlarda bulunan kişilere verilen cevaplar haddi aşabilmekte ve muhatabına haksızlık eden boyutta olabilmektedir. Her zaman hatırlanması gereken ise Allah'ın birçok ayeti kerimesinde hakkı ve sabrı tavsiye etmesidir. Nitekim yüce Allah "Kim sabredip bağışlarsa, bu ancak büyüklerin yapabileceği değerli bir davranıştır." buyurmaktadır (Şûrâ 42/43).
Dolayısıyla en kolay olan kötülüğe bilmukabele karşılık vermektir, zor olan içindeki kötülüğü tutup kendi iyiliğinden taviz vermemektir. Kötülüğe karşı iyilik derken kastedilen şey, örneğin biri size vurduğunda sizin ona gül demeti almanız değildir elbette. Sakin ve selim kalmanız, sizin de aynı çirkin davranışı muhatabınıza uygulamamanızdır.
KÖTÜLÜĞE HER ZAMAN İYİLİKLE Mİ KARŞILIK VERMEK GEREKİR
Allah Teala Fussilet suresinin 34 ve 35. ayetlerinde insanî ilişkilerin doğasına ve nasıl bir tavır takınılması gerektiğine dair kullarını uyarmaktadır.
Fussilet suresi 34-35. ayetlerin meali: İyilikle kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel olan davranışla sav; o zaman bir de göreceksin ki seninle aranızda düşmanlık bulunan kimse kesinlikle sıcak bir dost oluvermiş! Bu sonuca ancak sabırlı olanlar ulaşabilir, yine buna ancak (erdemlerde) büyük pay sahibi olanlar ulaşabilir.
-
İslam alimlerinden Zemahşeri, bu ayetleri tefsir ederken kötülüğün en güzel davranışla savılması gerektiğini söyler. Zemahşeri, "Biri sana kötülük ettiğinde onu affetmen bir iyiliktir; ama bundan da iyi olanı, onun sana yaptığı kötülüğe iyilikle karşılık vermendir... Eğer bunu yaparsan amansız düşmanın sıcak bir dost haline gelir" demiştir.
-
Hz. Ayşe, Hz. Peygamberin ahlakının Kuran ahlakı olduğunu ifade etmiştir. Kuran ise her zaman hakkı, sabrı ve iyiliği teşvik etmiştir. Nitekim Hz. Peygamberin sünnetinde de bu açıkça görülmektedir.
-
Alimlerde İbn Atıyye, tefsirinde bu ayetlerdeki kötülüğe iyilikle karşılık vermeyi öğütleyen kısmın bütün ahlak güzelliklerini ve hilim çeşitlerini içerecek şekilde selam verme, öfke duygusunu bastırma, alacak-verecek ilişkilerinde kolaylaştırıcı olma gibi güzel davranışları da bu çerçevede değerlendirir. Devamında ise Abdullah b. Abbas’ın şu sözünü aktarır: "Mümin kişi bu erdemli işleri yaparsa Allah onu şeytanın etkilerinden korur, düşmanının dahi ona saygı duymasını sağlar".
KÖTÜLÜK EDENE NASIL KARŞILIK VERMELİ?
-
Biri size kötü sözler söylüyor ve kırıcı davranıyorsa, karşı tarafı sakince uyarabilirsiniz.
-
Uyarmak bir işe yaramıyorsa ortamı terk edebilirsiniz.
-
Tartışırken ton yükseldiyse ve ilişkiler geri dönüşü olmayacak bir yere doğru sürükleniyorsa, sizi sakinleştiren bir kişinin yanına gidebilir ya da sizi sakinleştirecek bir şeyle meşgul olup sakinleştikten sonra aklı selim bir şekilde konuşabilirsiniz.
-
Tüm çabaların hiçbir fayda vermediği çıkmaz bir durumdaysanız, o kişiyle ilişkinizi minimum tutabilirsiniz.
-
Kin tutup intikam almak bir Müslümana yakışmaz. Size kötülük yapmış olan biri bile olsa, buna karşın o kişiye iyilikle muamele edilmesi tavsiye edilmiştir.
-
Kötülüğe iyilikle karşılık vermek, düşmanlığı eritir, kalplere şifa verir.
BİR YORUM YAPIN 0